تأثیر تقسیم سیاسی فضا بر توسعۀ منطقه‌ای (مطالعۀ موردی: استان‌های سواحل جنوبی ایران)
نویسندگان
چکیده مقاله:
تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان‌دهی فضای سرزمینی است. نظام‌های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت‌های ملتپایه، به سه دستة متمرکز، فدرال و ناحیه‌ای تقسیم می‌شوند. تمرکززدایی، توسعة متوازن منطقه‌ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری بهشمار می‌روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان 1316، مؤلفه‌های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال‌های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم و حاکمیت گفتمان ژئواستراتژیک بود. همچنین ایران از سال 1347 براساس نظریۀ دوستونی نیکسون، نقش ژاندارم منطقة خلیج فارس را برعهده داشت. تقسیمات کشوری در سواحل جنوبی ایران، به ایجاد استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان منجر شده است. استان هرمزگان با طول تقریبی بیش از 900 کیلومتر و بوشهر به طول 707 کیلومتر، بهترتیب در سال‌های 1346 و 1352، به‌صورت باریکه‌ای در امتداد سواحل خلیج فارس و دریای عمان تشکیل شدند. در پژوهش حاضر، محدودیت‌های توسعة منطقه‌ای، متأثر از تقسیم‌بندی استان‌ها در سواحل جنوبی ایران بررسی شد. در پاسخ به این پرسش که آیا نظام تقسیمات کشوری در سواحل جنوبی، با فرایند توسعة منطقه‌ای همخوانی دارد، این فرضیه مطرح شد که با توجه به تغییر گفتمانی از ژئواستراتژیک به ژئواکونومیک، نظام تقسیمات کشوری در سواحل جنوبی، با این فرایند همخوانی ندارد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. فرضیة مذکور با تکیه‌بر تبیین مؤلفه‌های میزان و تراکم جمعیت، توزیع متوازن و بهینة منابع، کمبود منابع آب ایران و لزوم گرایش برنامه‌ریزی‌های ملی به منابع آبی پایدار، مثبت ارزیابی شد. مطابق یافته‌ها، تشکیل استان‌های هرمزگان و بوشهر، متأثر از اندیشه‌های نظامی- امنیتی بوده است. در پایان، مدل جدیدی از نظام تقسیمات کشوری، متناسب با فرایندهای توسعة منطقه‌ای در سواحل جنوب ایران پیشنهاد شد.
منابع مشابه
تأثیر تقسیم سیاسی فضا بر توسعۀ منطقه ای (مطالعۀ موردی: استان های سواحل جنوبی ایران)
تقسیمات کشوری، علم و هنر سازمان دهی فضای سرزمینی است. نظام های تقسیماتی- سیاسی رایج در حکومت های ملتپایه، به سه دسته متمرکز، فدرال و ناحیه ای تقسیم می شوند. تمرکززدایی، توسعه متوازن منطقه ای و توزیع متوازن منابع، از اهداف کلان نظام تقسیمات کشوری بهشمار می روند. در قانون تقسیمات کشوری ایران مصوب آبان 1316، مؤلفه های نظامی- امنیتی محوریت داشتند. این سال و سال های پس از آن، همزمان جنگ جهانی دوم...
متن کاملبررسی تطبیقی تأثیر شکل مدیریت سیاسی فضا بر توسعۀ منطقه‌ای مطالعه موردی جزایر قشم و کیش
جزایر قشم و کیش، به عنوان یکی از بازوهای مهم اقتصادی در کشور، دارای اهمیت بسزایی هستند؛ بهویژه آنکه این دو منطقه به عنوان یک واحد اقتصادی- سیاسی با عنوان مناطق آزاد شناخته شدهاند و انتظار همگانی از چنین واحدهایی آن است که روند توسعه و بهرهوری را در قیاس با دیگر مناطق با سرعت و تجانس بیشتری بپیمایند. اما، آنگونه که شواهد و قرائن نشان میدهد، این دو جزیره دارای تفاوتهایی در مدیریت سرزمینی ...
متن کاملتأثیر بازارچه‌های مرزی در توسعۀ سیاسی- فضایی مناطق روستایی مرزی مطالعۀ موردی: مرز باشماق مریوان
متن کامل
مطالعۀ جامعه‌شناختی تأثیر تجربۀ مشارکت سیاسی بر نگرش شهروندان نسبت به مشارکت سیاسی در ایران (مطالعۀ موردی: شهروندان شهر ابهر)
مشارکت سیاسی فرایندی است که در طی آن قدرت سیاسی میان افراد و گروه‌های جامعه توزیع می‌شود، به‌گونه‌ای که تمامی شهروندان و گروه‌های فعال و خواهان مشارکت سیاسی از حق انتخاب شدن، تصمیم‌گیری، انتقاد، اعتراض، اظهارنظر و رأی دادن بهره‌مند باشند. مطالعۀ تأثیر تجربۀ مشارکت سیاسی بر نگرش به مشارکت سیاسی در ایران موضوع مطالعه این مقاله است که با استفاده از دیدگاه‌های نظری مختلف و با استفاده از روشی ترکیبی...
متن کاملواکاوی تأثیر فرهنگ سیاسی بر ناپایداری توسعۀ سیاسی در ایران (1332-1320)
واکاوی علل و عوامل توسعه نایافتگی در مقطع اثرگذار 1320 تا 1332؛ مورد تأمل برخی از پژوهشگران بوده است، بیشتر آنان توسعه نایافتگی را از زاویه ریخت‌شناسی قدرت سیاسی و مداخلۀ خارجی مورد تأمل قرار داده‌اند؛ اما در پژوهش حاضر تلاش شده است تا به تأثیر نقایص و ناکارآمدی‌های فرهنگ سیاسی بر توسعه نایافتگی در نخستین دهۀ پسارضاشاه تا کودتای 28 مرداد 1332 پرداخته شود و با روش توصیفی- تحلیلی درصدد طرح این پر...
متن کاملمقایسۀ ریزگردانی تک‌ایستگاهی و چندایستگاهی فرینهای دما و بارش (مطالعۀ موردی: سواحل جنوبی دریای خزر)
به منظور مقایسۀ ریزگردانی تک‌ایستگاهی و چندایستگاهی فرینهای دما و بارش، عملکرد روش‌های تک‌ایستگاهی نگاشت چندکی (SSQ) و ماژول چندایستگاهی بسط‌یافته (ModExDs)، در شبیهسازی اقلیمی 5 ایستگاه سینوپتیک سواحل جنوبی دریای خزر مورد آزمون قرار گرفت. پیشبینیشوندههای این پژوهش، سری زمانی فرینهای دما و بارش روزانه طی دورۀ آماری (2013-1961) است که 30 سال به‌منظور آموزش و 23 سال جهت اعتبارسنجی مدل، در ن...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 48 شماره 2
صفحات 227- 243
تاریخ انتشار 2016-06-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023